Strzelecka (Kowalczyk-Strzelecka) Lidia, pseud.: Akne, Elza (1920–1989), żołnierz Związku Walki Zbrojnej i Armii Krajowej, sanitariuszka, lekarz neurolog.
Ur. 28 IX w Warszawie, była córką Bolesława Kowalczyka, technika konstruktora w Państw. Fabryce Karabinów, po drugiej wojnie światowej w Zakładach Mechaniki Precyzyjnej im. Marcelego Nowotki, oraz Janiny ze Strychulskich.
Lidia uczyła się w Prywatnym Gimnazjum i Liceum Tow. «Współpraca» w Warszawie. Jako uczennica wzięła w r. 1939 udział w zawodach gimnastycznych (Lingiada) w Sztokholmie; t.r. uzyskała świadectwo dojrzałości. W czasie drugiej wojny światowej działała od 3 I 1940 w konspiracji jako łączniczka, a następnie kurierka Oddz. VII Sztabu Komendy Głównej (KG) ZWZ/AK. Równocześnie od stycznia 1941 do września 1943 studiowała medycynę na tajnym Uniw. Warsz. Poznała wówczas Krystyna Strzeleckiego, członka Szarych Szeregów; w r. 1943 wprowadził on ją do utworzonego latem t.r., z Warszawskich Grup Szturmowych Szarych Szeregów, oddziału do zadań specjalnych Kierownictwa Dywersji (Kedywu) KG AK – kompanii o krypt. Agat (od 1 IV 1944 «Pegaz», przekształconego w czerwcu t.r. w baon «Parasol»). Lidia zorganizowała służbę sanitarną oddziału wg wytycznych Centralnego Sanitariatu Kedywu KG AK, a od października 1943 na polecenie dowódcy «Agatu» kpt. Adama Borysa (pseud. Pług) prowadziła szkolenie łączniczek w zakresie doraźnej pomocy lekarskiej. W l. 1943–4 kontynuowała studia medyczne na tajnych kompletach Uniw. Ziem Zachodnich. Zajęcia szkoleniowe oraz wykłady z medycyny odbywały się zarówno w Szpitalu Dzieciątka Jezus, jak i mieszkaniu jej rodziców przy ul. Wspólnej 61 (pełniło ono rolę jednego z lokali kontaktowych oddziału). Lidia była również współorganizatorem badań lekarskich żołnierzy oddziału, m.in. oznaczania grupy krwi. Odpowiadała za sanitarne zabezpieczenie akcji zbrojnych wymierzonych w funkcjonariuszy obsady więziennej Pawiaka: «Weffels» (zamach na SS-Sturmmanna E. Weffelsa – 1 X 1943) i «Frühwirth» (zamach na SS-Scharführera E. Frühwirtha – 25 X t.r.). Po zamachu na dowódcę SS i policji w dystrykcie warszawskim gen. F. Kutscherę (1 II 1944) opiekowała się rannymi zamachowcami, m.in. Marianem Sengerem «Cichym» (w szpitalu Maltańskim). Na początku r. 1944 weszła w skład tzw. sekcji instruktorskiej stworzonej w 2. plutonie. Jako słuchaczka szkoły podchorążych piechoty Szarych Szeregów «Agricola» została też włączona t.r. do grona instruktorów szkoły niższych dowódców, o krypt. Belweder, utworzonej przez Centrum Wyszkolenia Wojskowego Komendy Głównej Szarych Szeregów. Wg ordre de bataille «Parasola» z 15 VII t.r., jako starszy strzelec podchorąży była dowódcą drużyny sanitarnej 2. komp. W powstaniu warszawskim 1944 r. przeszła cały szlak bojowy baonu «Parasol» – od ciężkich walk na Woli (m.in. na cmentarzach ewangelickich) przez Muranów, Stare Miasto, Śródmieście i Czerniaków. Wielokrotnie pełniła rolę szefa polowego punktu opatrunkowego, wykonując czynności chirurga niemal na linii walk; była dwukrotnie ranna (12 i 20 VIII). Dn. 15 VIII w kościele garnizonowym przy ul. Długiej wzięła ślub ze Strzeleckim. W nocy z 19 na 20 IX przepłynęła wpław z przyczółka Czerniakowskiego na Saską Kępę, eskortując łódź z ciężko rannymi powstańcami, wśród których znajdował się jej mąż.
Po wojnie ukończyła S. studia medyczne na Uniw. Pozn. (dyplom uzyskała 21 XII 1946). Pracowała jako lekarz wojskowy do przejścia w r. 1980 w stan spoczynku w stopniu podpułkownika. Posiadała II st. specjalizacji neurologicznej; była konsultantem w zakresie neurologii przemysłowej w Wydz. Zdrowia Stołecznej Rady Narodowej w Warszawie. Działała w Zarządzie Dzielnicowym ZBoWiD Warszawa-Żoliborz. Zmarła 17 VI 1989 w Warszawie, została pochowana 23 VI na cmentarzu Powązkowskim (kw. 29–6–24). Była odznaczona m.in. Krzyżem Virtuti Militari V kl., Krzyżem Walecznych, Srebrnym i Złotym Krzyżami Zasługi z Mieczami, Krzyżami Kawalerskim i Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski, Warszawskim Krzyżem Powstańczym, Krzyżem AK.
W małżeństwie z Krystynem Józefem Strzeleckim (ur. 1921), w powstaniu warszawskim p.o. chirurgiem (pseud. Zawał) baonu «Parasol», absolwentem medycyny Uniw. Warsz. (1946), miała S. dwie córki: Agnieszkę, muzyka, i Monikę, specjalistkę w zakresie handlu zagranicznego.
Kawalerowie Virtuti Militari. Wykazy; – Stachiewicz P., „Parasol”. Dzieje Oddziału do Zadań Specjalnych Kierownictwa Dywersji Komendy Głównej Armii Krajowej, W. 1984 (fot. nr 105); Strzembosz T., Oddziały szturmowe konspiracyjnej Warszawy 1939–1944, W. 1983; Urbanek B., Pielęgniarki i sanitariuszki w powstaniu warszawskim w 1944 r., W. 1988; – Polski almanach medyczny na r. 1956, Oprac. Z. Woźniewski, W. 1957; Spis fachowych pracowników służby zdrowia, W. 1964; – Nekrologi z r. 1989: „Stolica” nr 35, „Życie Warszawy” nr 145.
Marek Getter